Duże zwierzęta
Choroba niebieskiego języka u kóz
dr n. wet. Michał Czopowicz1
lek. wet. Efthymios Gazgalidis2
dr hab. Jarosław Kaba prof. nadzw. SGGW1
Choroba niebieskiego języka przez wiele lat była uznawana w Europie za egzotyczną, spotykaną tylko w krajach o ciepłym klimacie. Uważano również, że jej kliniczna postać występuje jedynie u owiec. Doświadczenia ostatniego dziesięciolecia zmieniły te poglądy. Choroba jest notowana obecnie zarówno na południu, jak i na północy Europy i z pewnością wkrótce pojawi się także w Polsce. Objawy kliniczne obserwowane są nie tylko u owiec, ale także u bydła i kóz. Liczne przypadki choroby niebieskiego języka stwierdzane w ciągu ostatnich dwóch lat u kóz w Grecji pozwoliły na opisanie przebiegu oraz najczęstszych objawów klinicznych i anatomopatologicznych choroby u tego gatunku zwierząt gospodarskich.
SUMMARY
Bluetongue disease in goats
Bluetongue disease seems to have changed its nature in the last ten years. Nowadays, it is prevalent not only in Africa but it is also running rife in southern and northern Europe. It used to be a disease of sheep but at present clinical symptoms are observed in cattle and goats as well. A recent outbreak of bluetongue in Greece made it possible to describe its clinical course in goats. Typical symptoms include: fever, swelling of the muzzle, serous to mucopurulent nasal discharge, erosions and ulcerations of oral mucous membranes, inflammation of the coronary band leading to lameness and, rarely, cyanosis of the tongue. A post-mortem examination reveals hyperemia and hemorrhages in internal organs. A hemorrhage at the base of the pulmonary artery is very often present.
Key words: bluetongue, goat, clinical symptom
Epidemiologia
Choroba niebieskiego języka została po raz pierwszy opisana w Afryce Południowej pod koniec XVIII wieku u owiec merynosów importowanych z Europy. Najprawdopodobniej jednak występowała ona endemicznie u dzikich przeżuwaczy na tym terenie wiele lat wcześniej (3). Do początku lat czterdziestych XX wieku choroba nie rozprzestrzeniała się poza pierwotny teren jej występowania. W roku 1943 pojawiła się jednak na Cyprze i w Izraelu, w 1948 w USA, w 1953 na Półwyspie Iberyjskim, a następnie w wielu krajach Azji, południowej Europy, Australii (lata siedemdziesiąte XX wieku) i Ameryki Południowej (lata osiemdziesiąte XX wieku). Pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku choroba pojawiła się po raz pierwszy w Grecji, Turcji, Bułgarii i na wyspach Morza Śródziemnego, a na początku XXI wieku także w Serbii, Kosowie, Czarnogórze, Albanii, Macedonii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie (6, 14). W roku 2006 pierwsze przypadki choroby niebieskiego języka stwierdzono na pograniczu Niemiec, Holandii i Belgii, a następnie choroba rozprzestrzeniła się na Francję, Luksemburg, Węgry, Austrię, Szwajcarię, Czechy i dotarła nawet do Wielkiej Brytanii, Szwecji i Norwegii (6, 14). Latem 2014 roku w Grecji i Bułgarii zdiagnozowano liczne przypadki kliniczne choroby u owiec oraz bydła i kóz, wywołane przez serotyp 4 wirusa choroby niebieskiego języka. We wrześniu choroba dotarła także do Rumunii (10). W latach 2014-2015 choroba wystąpiła w Europie we Francji, Grecji, Bułgarii, Macedonii, Turcji, we Włoszech, w Rumunii, Albanii, Bośni i Hercegowinie, na Węgrzech, w Czarnogórze, Chorwacji i na Cyprze (10).
